امتناع راه و شهرسازی از واگذاری اراضی دره گردو به شهرداری اراک

داوود قربانی سوم مردادماه ۱۴۰۱ در نطق پیش از دستور در صحن رسمی شورای شهر اراک با بیان اینکه شدیدا گلایه مند هستیم که مدیریت ارشد استان اهمیتی برای شورا قائل نشدند و هیچ کدام از اعضا در جلسات سفر رییس جمهور نبودند، افزود: با اطلاع از زمان سفر ریاست جمهوری، کمیسیون به شش مورد ورود کرد و در این راستا مطالبات شهروندان جمع بندی شد.

وی با اشاره به لزوم بروزرسانی طرح جامع آلودگی هوای شهر اراک بیان کرد: معضلات زیست محیطی و بویژه بروز بحران آلودگی هوای کلانشهر اراک طی دهه های گذشته و رشد ۱۰۰ درصدی روزهای آلوده طی سال ۱۴۰۰ سبب حساسیت گسترده افکار عمومی شهروندان و تبدیل آن به مطالبه اصلی مردم کلانشهر اراک طی سال‌های گذشته شده است.

وی گفت: ادامه این وضعیت می تواند به چالش های جدی در وضعیت اکولوژیک منطقه، بروز بحران های جدی در حوزه سلامت و زیرساخت های آن (ناشی از بروز بیماری های مرتبط با پدیده آلودگی هوا و محدودیت های فیزیکی و پرسنلی مراکز درمانی)، از دست رفتن فرصت های اقتصادی سرمایه گذاری، ایجاد پیامدهای گسترده اجتماعی و نیز وقوع بحران های امنیتی شود.

قربانی تصریح کرد: متاسفانه علی رغم تصویب طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک در سال ۱۳۸۶ و با گذشت بیش از ۱۵ سال از آن، هنوز تعدادی از مصوبات مهم این طرح اجرایی نشده و در کنار آن خلاء های فنی قانون جامع هوای پاک سبب شده که امروز کلانشهر اراک هیچ برنامه مدونی در حوزه استانی برای عبور از وضعیت حاد آلودگی هوای خود
نداشته باشد.

وی تاکید کرد: معضلاتی مثل عدم هماهنگی دستگاه‌های اجرایی در مقابله با آلودگی هوا، نبود برنامه به روز و کارآمد جهت تخصیص اعتبارات و هماهنگی اقدامات اجرایی، ضعف نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها، عدم تخصیص مناسب اعتبارات ملی، عدم توجه به ظرفیت های بخش خصوصی و مردمی، هدر رفت اعتبارات سهم آلودگی صنایع، بی توجهی به مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی، شیوع منابع جدید آلودگی در کلانشهر اراک، نادیده گرفتن تعدادی از عوامل مهم و موثر آلودگی هوا و بسیاری از موارد دیگر سبب شده که امروز لزوم “بروزرسانی طرح جامع کاهش آلودگی هوای کلانشهر اراک” ضروری باشد و با ورود دولت مردمی و شخص رئیس جمهوری، گام مهمی در عبور از شرایط فعلی و حرکت به سمت وضعیت ایده آل در قالب برش های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برداشته شود.

این عضو شورای شهر اراک گفت: ضرورت ورود شخص اول اجرایی کشور و صدور دستورات قاطع و مصوبات مرتبط در هیات دولت، گامی موثر و فوری به منظور عبور از شرایط حاد کلانشهر اراک و تحقق آرزوی دیرینه مردم مظلوم این دیار خواهد بود.

وی با اشاره به توجه به منطقه گردشگری گردو، افزود: منطقه دره گردو در سال ۱۳۸۵ توسط هیئت وزیران به عنوان منطقه نمونه گردشگری تصویب و جهت اجرای طرح به اداره کل میراث فرهنگی واگذار شد و اداره کل مذکور نیز طی تفاهم‌نامه‌ای شهرداری را به عنوان سرمایه گذار مادر معرفی کرد تا شهرداری نسبت به تهیه طرح و عملیات عمرانی اقدام کند، در همین راستا شهرداری نسبت به تهیه طرح مطالعاتی فنی و اقتصادی پروژه اقدام کرد و طرح مذکور در سال ۱۳۹۶ توسط کمیسیون امور زیربنایی استان مورد تصویب قرار گرفت و به شهرداری ابلاغ شد، اما از آنجا که مالکیت اراضی در ید اختیار اداره کل راه و شهرسازی است تا این لحظه نسبت به تحویل اراضی انتفاعی به شهرداری اقدام نشده است.

قربانی گفت: علیرغم دستور وزیر راه و شهرسازی به مجموعه تحت امر، همکاری و مساعدت لازم صورت نگرفته و با وجود قیمت گذاری اراضی توسط کارشناسان رسمی دادگستری و تهیه صورتجلسه توسط اداره کل راه و شهرسازی استان و ارسال آن به سازمان زمین و مسکن، متاسفانه شاهد فرآیند دست و پاگیر اداری در این رابطه هستیم و مردم شهر اراک از داشتن تفرجگاه دره گردو محروم هستند.

وی افزود: شهر اراک از لحاظ شادابی اجتماعی دارای رتبه پایینی در کشور بوده و فقر مراکز تفریحی و گردشگری در شهر به طور چشمگیری خودنمایی می کند به نحوی که شهروندان همواره از این موضوع گلایه‌مند بوده و مجموعه مدیریت شهری را مورد نقد قرار می دهند.

وی با اشاره به مشکلات پروژه مسکن ملی شهر اراک اظهار کرد: به منظور اجرای پروژه ۸۱۰۰ واحدی، ۷۰ هکتار از اراضی زراعی خارج از محدوده شهری لحاظ شد که خود نشانگر این مهم است که توجه به علم مکانیابی در این تصمیم گیری محلی از اعراب نداشته است. همچنین اخذ مبلغ ۲۶ میلیون تومان با عنوان پذیره اوقاف از هر یک از متقاضیان شهر اراک با وجود وعده رایگان بودن زمین پروژه‌های مسکن ملی، توجیه قانونی ندارد. در هیچ نقطه‌ای از کشور، مردم در طرح ملی مسکن پولی بابت زمین نمی پردازند.

قربانی اضافه کرد: از سوی دیگر همچنان چالش هایی در خصوص الحاق این منطقه به شهر اراک وجود دارد چرا که اداره اوقاف تا این زمان از پرداخت نصاب ۲۰ درصد سهم شهرداری به عنوان عوارض ورود به محدوده (برابر تبصره ۴ ذیل ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها مصوب ۱۳۶۷) امتناع کرده است. همچنین اجرای پروژه مذکور به شرکتی غیربومی محول شده است در حالیکه  انتظار می رود که اجرای چنین پروژه عظیمی با هدف تامین سکونتگاه جمعیتی بالغ بر ۳۰ هزار نفر، نوید بخش آینده ای درخشان از حیث اشتغالزایی برای شهروندان و بویژه جوانان اراکی باشد.

وی در ادامه به اهمیت حفاظت و نگهداری ۲۰۰ هکتار از باغات مناطق کرهرود و سنجان اشاره کرد و گفت: با توجه به مکانیابی صنایع پتروشیمی و پالایشگاه در غرب شهر اراک، همچنین افزایش هجوم ریزگردها از سمت غرب به منطقه، باغات سنجان و کرهرود با قرارگیری بر سر راه جریان آلودگی و گرد و غبار از دیرباز ریه های این شهر محسوب می شوند، اما حدود دو دهه است که حفر چاههای غیر مجاز، تغییر کاربری، ویلاسازی و احداث بندهای خاکی در بالا دست این اراضی موجب شده تا نیمی از این باغات خشک شده یا در معرض نابودی قرار گیرند.

این عضو شورای شهر اراک گفت: اجرای به موقع اقدامات آبخیزداری و جلوگیری از هرگونه تغییر کاربری و ساخت و ساز می تواند این اراضی و به دنبال آن اقلیم اراک را را از ورطه نابودی نجات دهد.

وی خواستار بروزرسانی طرح جامع شهر اراک شد و گفت: طرح جامع شهر اراک اخیرا تهیه و به تصویب رسیده است، اما متأسفانه در سایه برخی غفلت ها این طرح مشکلات اساسی داشته که باید مورد عنایت ویژه قرار بگیرند. به نظر می رسد با توجه به لزوم پیش بینی مناطق مناسب جهت توسعه آتی کلانشهر اراک، توجه به الحاق اراضی قنات ناصری در جنوب کمربندی شمالی و اراضی منطقه ولی آباد و صالح آباد و بخشهایی از اراضی واقع در شمال کمربندی شمالی از جمله ادامه شهرک های هجرت، حمید و پردیس با مساحت مناسب و کافی، با توجه به افزایش قیمت مسکن به خصوص طی سالهای اخیر، در طرح جامع، مغفول مانده است، گرچه حفظ باغات واقع در منطقه قنات ناصری نکته ای است که باید به آن با نگاه احیای پوشش گیاهی و تشکیل باغشهر توجه ویژه شود.

قربانی تصریح کرد: موقعیت جغرافیایی منطقه قنات ناصری از بلوار شهید آنجفی شروع می شود و تا آنسوی کمربندی شهر کشیده می شود و مساحتی بالغ بر ۶۰۰ هکتار دارد. به نظر می رسد با توجه به‌ اهمیت باغات و پوشش گیاهی این اراضی باید توجیهی در جهت توجه ویژه تر و لحاظ کردن منطقه (به خصوص آن قسمت از منطقه که از لحاظ موقعیت جغرافیایی در بخش جنوبی کمربندی شهر اراک قرار گرفته و از مناطق بلافصل شهری به شمار می رود و مساحتی حدودا ۳۰۰ هکتاری دارد که بخشی از آن به محدوده جدید الحاق شده است) در قالب یک طرح ویژه در طرح جامع جدید شهر اراک لحاظ شود، اما این منطقه، همچنان خارج از محدوده و بلاتکلیف به حال خود رها شده است.

وی افزود: به نظر می رسد تعیین تکلیف اراضی ۹۰ هکتاری واقع در جنوب اراک می تواند تا حدود زیادی از مسئله تأمین مسکن در شهر اراک گره گشایی کند. وضعیت اراضی مذکور در طرح جامع جدید همچنان (از لحاظ اختصاص تراکم) به گونه ای بلاتکلیف مانده است. این اراضی در دل شهر اراک و در کنار تنها محور غرب به شرق این شهر، دارای کاربری کشاورزی است. به نظر می رسد برخی از مناطق روستایی اطراف شهر اراک همچون روستاهای حاجی آباد و رسول آباد نیز تحت نفوذ مستقیم شهر اراک هستند (البته اظهار نظر در این خصوص نیاز به مطالعه دقیق تر و همه جانبه تری دارد)، اما در بخش آبادی‌های واقع در حوزه نفوذ مستقیم شهر اراک، به این روستاها اشاره ای نشده است.

قربانی با اشاره به توجه ویژه به گردشگری تالاب میقان و کمک به رفع موانع و مشکلات موجود، گفت: تالاب میقان اراک که از آن به عنوان نگین استان مرکزی و شاهرگ حیاتی اراک یاد می‏ شود،  یکی از ۱۰ تالاب مهم کشور به شمار می رود که در ۸ ‌کیلومتری شمال شرقی کلان‌شهر اراک واقع‌شده که علاوه بر نقش محوری در حوزه تنوع زیستی، اثرات مستقیم بر آب و هوای کلانشهر اراک و سلامت شهروندان دارد و سالانه پذیرای بیش از ۱۴۰ گونه پرنده است. 

وی افزود: متأسفانه برداشت بی رویه سولفات سدیم در سالهای اخیر موجب تخریب محیط زیست حاشیه تالاب شده و در کنار حفر چاه های غیر مجاز و پایین رفتن سطح سفره های آب زیرزمینی، حیات موجودات اکوسیستم میقان را به خطر انداخته است. نابودی دریاچه به معنای شکل گیری کانون کم فشار در شمال شرقی شهر اراک و در نتیجه تولید گرد و غبار محلی از یک سو و جذب بادهای غربی به سمت شهر اراک از سوی دیگر است.

وی به منظور حفظ این اکوسیستم گفت: با توجه به تشدید پدیده گرد و غبار و ریزگردهای برخاسته از سطح اراضی کویری تالاب، برای مهار این پدیده لازم است کل پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر اراک (در حال حاضر و در آینده) به احیای تالاب و گسترش کمربند سبز بین شهر اراک و تالاب اختصاص یابد و استفاده از این پساب برای بخش صنعت و کشاورزی ممنوع شود. با توجه به این‌که شرکت معدنی املاح (کارخانه سولفات سدیم) خاک جزیره زیبای واقع در قلب کویر را به‌عنوان ماده معدنی برداشت می‌کند و کارخانه نیز در محدوده داخل حریم تالاب قرار دارد و فعالیت های دو دهه اخیر این شرکت خسارت های غیر قابل جبرانی بر پیکره زیست بوم حساس تالاب وارد کرده است، لذا لزوم محدودیت فعالیت های این شرکت و سامان‌دهی تخریب های ایجاد شده  براساس استانداردهای زیست‌محیطی مورد تاکید است.

انتهای پیام