جوانانی میان دو جهان؛ گمشده در فضای مجازی و در جستجوی فرصت‌های واقعی/ تشدید چالش‌های رفتاری نسل زد در محیط‌های کاری و آموزشی

به گزارش مجله خبری آبادی 118، دکتر امیر کرمی‌زاده- روانشناس با آسیب‌شناسی وضعیت فعلی جوانان بیان کرد: با وجود پیشرفت تکنولوژی، قوه محرکه و انگیزه جوانان امروز نسبت به گذشته کاهش یافته است. نسل جدید یعنی نسل زد مشکلات خاص خود را دارد که یکی از مهم‌ترین معضلات آن، درگیری بیش از حد و بی‌مورد با شبکه‌های اجتماعی است.

وی با تشریح آسیب‌های فیزیولوژیک و روانی فضای مجازی گفت: امواج الکترومغناطیس و استفاده مداوم از ابزارهای دیجیتال بر مغز و سیستم اعصاب جوانان تأثیر منفی گذاشته و باعث خستگی‌های ذهنی و پدیده‌هایی مانند مه مغزی می‌شود. علاوه بر این، درگیری‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی منجر به مقایسه‌های نابجا، افراط و تفریط در موضوعات خاص و اهمال‌کاری شده است.

این روانشناس با اشاره به مکانیسم عملکرد مغز در مواجهه با فضای مجازی افزود: اعتیاد به دوپامین ناشی از لذت‌های زودگذر در شبکه‌های اجتماعی باعث می‌شود جوانان به نوعی به این فضا عادت کنند که نتیجه آن کاهش کارایی ذهنی و از بین رفتن میل به پیشرفت، ‌رشد و حرکت در دنیای واقعی است.

وی با بیان اینکه فیلترینگ تأثیر چندانی در بهبود شرایط و هدایت جوانان نداشته است، راهکار اصلی را در نهاد خانواده جست‌وجو کرد و گفت: خانواده‌ها باید آگاه‌تر شوند و از دوران کودکی محدودیت‌هایی را برای استفاده فرزندان از شبکه‌های اجتماعی اعمال کنند. والدین باید فرزندان را در زمینه‌های مختلف چنان فعال نگه دارند که عملاً فرصتی برای غرق شدن در فضای مجازی نداشته باشند.

کرمی‌زاده در که در برنامه‌ای رادیویی سخن می‌گفت، نقد محتوای شبکه‌های اجتماعی تصریح کرد: برخلاف تصور رایج درباره گردش آزاد اطلاعات، باید پرسید چند درصد از داده‌های موجود در این شبکه‌ها علمی، درست و مفید هستند؟ بخش بزرگی از این فضا حاوی اطلاعات غیرعلمی است که نمی‌تواند مبنای صحیحی برای رشد جوانان باشد.

این استاد دانشگاه به چالش‌های مدیریتی در برخورد با نسل جدید اشاره کرد و گفت: بازخوردهای اجتماعی و تجربیات مدیریتی نشان می‌دهد که مدیران در کار کردن با نسل جدید جوانان دچار مشکل هستند. مسائلی همچون غیبت‌های غیرموجه، استفاده مداوم از تلفن همراه در ساعات کاری، نداشتن تعهد و تمرکز لازم و کاهش بهره‌وری نسبت به گذشته، از جمله چالش‌های جدی در محیط‌های کاری امروزی است.

وی ضمن تأکید بر لزوم پرهیز از نگاه ویترینی به جوانان و سپردن مسئولیت‌های واقعی به آنان برای حل بحران‌ها، نسبت به کاهش انگیزه نسل جدید تحت تأثیر آسیب‌های فیزیولوژیک شبکه‌های اجتماعی و چالش‌های جدی کارفرمایان با «نسل زد» در محیط‌های کاری هشدار داد.

کرمی‌زاده با اشاره به بحث‌های پیرامون ساعات کاری و تعهد شغلی اظهار کرد: اگرچه مدل‌های کاری پروژه‌محور وجود دارد، اما در مدل‌های ساعت کاری مشخص، بهره‌وری اهمیت بالایی دارد. متأسفانه شاهد هستیم که برخی افراد ساعات زیادی در محل کار حضور دارند اما کار مفید اندکی انجام می‌دهند و این نشان‌دهنده تفاوت نگاه نسل جدید به مقوله کار و تعهد سازمانی است.

در ادامه، زهرا نفتلیان- کارشناس مسائل اجتماعی با اشاره به مشارکت اجتماعی میان جوانان و با تشبیه جوانان به موتور محرک و پیشران جامعه، اظهار کرد: انرژی، خلاقیت و جسارت جوانان بسیار زیاد است و آنان توانایی گشودن بسیاری از بن‌بست‌ها را دارند؛ اما اگر این نیرو به‌درستی هدایت نشود و فرصت بروز نیابد، به بی‌انگیزگی و فاصله گرفتن از جامعه منجر خواهد شد.

وی با اشاره به وظیفه متولیان امر در قبال نسل جوان، تصریح کرد: وظیفه اصلی ایجاد فضایی است که جوانان در آن دیده و شنیده شوند و احساس اثرگذاری کنند. متأسفانه بسیاری از جوانان احساس می‌کنند که فرصتی برای بیان نظرات خود ندارند، تصمیم‌گیری‌ها بدون حضور آنان انجام می‌شود و کسی به توانایی‌شان اعتماد ندارد. همچنین فقدان امکانات آموزشی و نبود فضای امن برای آزمون و خطا باعث شده است که قشر جوان به‌تدریج از مشارکت اجتماعی دوری گزیند.

این کارشناس مسائل اجتماعی با تأکید بر اینکه حضور جوانان در شوراها، مدارس و دانشگاه‌ها نباید صرفاً ظاهری و ویترینی باشد، گفت: باید به جوانان فرصت واقعی داد تا متوجه شوند تصمیم‌گیری‌هایشان اثربخش است. در کنار این موضوع، توانمندسازی و آموزش مهارت‌هایی همچون کار تیمی، مدیریت پروژه، فن بیان، حل مسئله و فعالیت‌های داوطلبانه از ضروریات ورود جوانان به عرصه مشارکت اجتماعی است.

وی با یادآوری نقش جوانان در دوران شیوع کرونا و بحران‌های اجتماعی افزود: در شرایط بحرانی مانند همه‌گیری کرونا یا شرایط اضطراری دیگر، جوانان داوطلبانه وارد میدان شدند و با ارائه خدمات مشاوره برای رفع ناامیدی، کمک‌رسانی به سالمندان و ارائه کمک‌های اولیه، نقش حیاتی ایفا کردند. این مشارکت زمانی به اوج می‌رسد که آموزش‌های درستی به جامعه داده شده باشد.

نفتلیان با هشدار نسبت به تغییر الگوی مصرف مواد مخدر و باورهای غلط ایجاد شده توسط مافیای مواد، اظهار کرد: متأسفانه باورهای نادرستی درباره موادی همچون گل ایجاد شده که گویی بی‌خطر است، در حالی که خطرات آن بسیار بالاست. در این میان، سازمان‌های مردم‌نهاد مانند «کنگره ۶۰» موفق شده‌اند با تکیه بر توان مردمی در درمان اعتیاد گام‌های بزرگی بردارند.

وی با تأکید بر لزوم حمایت حاکمیت از این سازمان‌ها گفت: باید از سمن‌ها حمایت و به آن‌ها رسیدگی کرد تا روی پای خود بایستند، چراکه این نهادها توانایی کمک‌رسانی مؤثرتری به مردم دارند.

این کارشناس مسائل اجتماعی با انتقاد از عدم اعتماد نسل‌های مدیریتی گذشته به جوانان خاطرنشان کرد: جوانان «آینده» نیستند، بلکه «اکنونِ» جامعه‌اند. باید ریشه مشکلات را شناسایی کرد و با اعتماد به نسل‌های جدید، مسیر را برای مدیریت آنان هموار ساخت تا فردای توانمندتری برای جامعه رقم بخورد.

انتهای پیام