خطاهای رایج در برآورد حضور زائران و گردشگران نوروزی در مشهد
مجله خبری آبادی 118/خراسان رضوی عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: درست بیان نکردن خطای سنجش، عدم بیان فاصله اطمینان و ابهام در الگوی سنجش از جمله خطاهای رایج در برآورد موضوعات گردشگری است که سبب می‌شود برآوردهای دقیقی در این زمینه محاسبه نشود.
آرش قهرمان در گفت‌وگو با مجله خبری آبادی 118 درخصوص ویژگی‌ها و الزامات برآورد در حوزه گردشگری اظهار کرد: انتظار می‌رود برآورد حضور زائران و گردشگران در ایام نوروز، در چهارچوب علمی و با ملاحظات روش‌شناختی آن طرح شود. برآورد دارای دو متغیر است که یکی خطای سنجش و دیگری فاصله اطمینان به شمار می‌رود. به عنوان مثال در مورد میزان حضور گردشگران و زائران، نمی‌توان گفت بین ۸ تا ۱۰ میلیون مسافر خواهیم داشت. بلکه الگوی اظهاری آن باید این‌گونه بیان شود که در نوروز ۱۴۰۱، ۹ میلیون نفر به علاوه و منفی ۸۰۰ هزار زائر در شهر مشهد و با فاصله اطمینان ۹۵ درصد برآورد می‌شود.
وی ادامه داد: همواره برآوردها با خطایی همراه است که این خطا به عنوان خطای اندازه‌گیری یا خطای سنجش نامیده می‌شود که نه فقط بخش افزایشی بلکه وجه کاهشی برآورد را نیز بیان می‌کند و به تعبیری دارای هر دو وجه افزایشی و کاهشی است. از سوی دیگر هرچه فاصله اطمینان بالاتر رود، برآورد دقیق‌تری برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری ارائه می‌شود. بنابراین هر دو متغیر در اظهار یک برآورد باید ذکر شود .
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی بیان کرد: با این حال در برآوردهایی که امروزه بیان می‌شود، فاصله اطمینان یا سطح اطمینان به هیچ عنوان اعلام نمی‌شود و خطای سنجش نیز به شکلی جهت‌گیری شده و تنها با سویه مثبت و افزایشی بیان می‌شود. بنابراین الگوی اظهاری برآورد به شکلی اشتباه طرح می‌شود.
قهرمان خاطرنشان کرد: برخی از مدیران ارشد استان برآورد ۸ تا ۱۰ میلیون زائر و گردشگر را برای استان در نوروز سال ۱۴۰۱ داشته‌اند. در اینجا الگوی سنجش نیز حائز اهمیت است تا مشخص شود عدد مبنای ۸ میلیون چگونه محاسبه شده است؟ مثلا در کلان‌شهرهایی مانند مشهد، بیان الگوی سنجش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا در اطراف کلان‌شهرها، شهرهای اقماری وجود دارد که از جمله این شهرها در اطراف مشهد می‌توان به چناران، فریمان، طرقبه و شاندیز، گلبهار و … اشاره کرد.
وی افزود: بنابراین محل سکونت برخی از شهروندان، در مشهد بوده و محل کار آن‌ها در شهرهای اطراف قرار دارد یا برعکس محل زندگی عده‌ای در شهرهای اطراف بوده و در مشهد شاغل هستند. به این ترتیب رفت‌وآمدی میان شهرهای اقماری و مشهد وجود دارد. بر این اساس باید پرسیده شود که رفت‌وآمد این افراد به عنوان گردشگر در نظر گرفته می‌شود یا خیر؟
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اضافه کرد: قاعدتاً این افراد گردشگر محسوب نمی‌شوند؛ چراکه برخی از شهروندان شهرهای اقماری مشهد با هدف خرید به این شهر وارد می‌شوند.
وی تصریح کرد: تمام مواردی که بیان شد دارای وجه روش‌شناختی است، در حالی که مدیریت شهری و مدیران استانی حوزه زیارتی و گردشگری شهر مشهد به لحاظ محتوایی نیز دچار بیش‌برآورد موضوعات گردشگری مشهد هستند، زیرا زمانی که جامعه رکود اقتصادی همراه با تورم را تجربه می‌کند، سهم سفر از سبد مصرف خانوارها به شکل قابل ملاحظه و محسوسی کاهش می‌یابد. به این معنی که ردیف‌های جدی‌تر و پایه‌ای‌تر مانند خوراک، درمان، پوشاک، مسکن و آموزش جایگزین سفر خواهند شد.
قهرمان گفت: بنابراین سه ایراد در طرح مباحث مرتبط با جمعیت زائران و گردشگران شهر مشهد وجود دارد که شامل درست بیان نکردن خطای سنجش، عدم بیان فاصله اطمینان و ابهام در الگوی سنجش است. از این رو برآوردهای دقیقی در این خصوص صورت نمی‌گیرد.
انتهای پیام
