سفر به سواحل مکران؛ جذاب و دیدنی برای مسافران

سواحل مکران از نظر توریسم دریایی بسیار منحصر به فرد است، ز یبایی های سواحل چابهار سبب شده تا این منطقه جزء بی نظیرترین مناطق گردشگری در ایران محسوب شود. بندر بریس، سواحل کنارک، خلیج گواتر، جنگل های حرا، تالاب صورتی، درخت انجیر معابد، بندر رمین، روستای تاریخی تیس، کوه های گل فشان و ساحل بزرگ چابهار از جمله مهمترین جاذبه های گردشگری سواحل مکران محسوب می شوند.

اساسا منطقه چابهار دارای خلیج های طبیعی متعددی است که محوریت آن با خلیج چابهار، این خلیج طبیعی که چشم اندازی بسیار طبیعی دارد، خود میزبان ده ها لنج و قایق های صیادی است. منطقه آزاد چابهار در شرق این خلیج زیبا قرار دارد.

اسکله های تجاری و صیادی فراوان، رودخانه های سرباز، باهوکلات، کاجو، بی چند، نیکشهر، بنت و راپچ، سفره های آبی دشتیاری،نسفران، کهیر، سورک، سادیچ، باغات خرما، موز، انبه، نارگیل و پاپایا، پدیده موج فشان، جنگل حرا، ساحل صخره ای، کوههای مریخی، درخت انجیر معابد، تمساح پوزه کوتاه (گاندو)، گل فشان، ساحل ماسه ای، زیستگاه لاک پشت دریایی، پرندگان مهاجر، دلفین های زیبا، فرش خزه ها، لیپار و بسیاری جاذبه های طبیعی دیگر تنها گوشه ای از زیبایی های طبیعی مقصد مهم گردشگری محسوب می شود.

معرفی چابهار، تاریخچه و موقعیت جغرافیایی

شهرستان چابهار با ۲۵۰ هزار نفر در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع‌شده و در مجاورت دریای عمان در نزدیک‌ترین فاصله با آب‌های آزاد جهان یعنی اقیانوس هند قرارگرفته و بزرگترین بندر اقیانوسی ایران است.

موقعیت این بندر در خلیج چابهار و همچنین وجود آب‌های عمیق و بریدگی‌های طبیعی، فضایی مناسب را برای اسکله‌های با عمق زیاد و مختصات لنگرگاهی مطلوب جهت پهلوگیری کشتی‌های عظیم اقیانوس‌پیما فراهم ساخته به‌طوری‌که این بندر از قابلیت تبدیل‌شدن به مگاپورت برخوردار و از مکان های مناسب برای تفریح و گردش است.

به‌بیان‌دیگر چابهار دروازه ترانزیت شرق ایران و یک منطقه استراتژیک برای توسعه ترانزیت و صنایع محسوب می‌شود. این ویژگی ممتاز در دیگر مناطق ساحلی جنوب ایران و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس دیده نمی‌شود.

در اویل دهه ۱۳۷۰ اراضی شرق خلیج چابهار به مساحت ۱۴ هزار هکتار به‌عنوان منطقه آزاد چابهار رسمیت یافت و در سال ۱۳۷۱ توسط ریاست محترم جمهور وقت افتتاح شده و در حال حاضر منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار با ۸۲ هزار هکتار یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه کشور است که در راستای اهداف اقتصادی کشور، بیش از دو دهه است که در حال فعالیت است.

این منطقه نه‌ تنها در اقتصاد ملی نقش مؤثر داشته بلکه در منطقه محروم بلوچستان نقطه اتکای مهم و اساسی مردم و روزنه اصلی امید به زندگی اقتصادی و اجتماعی و سیاسی شده است و سالانه پذیرای بیش از یک میلیون مسافر است.

موج فشان دریا بزرگ

موج فشان از پدیده های زیبا و کم نظیر در کشور بوده و علت ایجا آن وزش بادهای موسمی بویژه در تابستان و در نهایت تولید امواج است که در برخورد با صخره های ساحل تا ارتفاع ۲۰ متر به هوا پرتاب می شود. بسیاری از گردشگران لحظات مفرحی را در کنار این پدیده تجربه می کنند موج فشان از پدیده های بسیار زیباست که دیدگان هر گردشگری را به سوی خود جذب می کند.

طول ذرات آب پرتاب شده بسته به بزرگی موج و فصل سال داشته که در تابستان اوج زیبایی این پدیده را می توان مشاهده کرد. این پدیده عمدتاً در محلی به نام دریا بزرگ واقع در مرکز ساحلی شهر چابهار قابل مشاهده است.

از حفره های داخل صخره ها گاهاً آب با شدت و به صورت فواره به بیرون می جهد نهایت زیبایی و خشم طبیعت را توامان در این پدیده می توان مشاهده کرد.

ساحل صخره ای چشم نواز

ساحل  صخره ای با پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی سواحل دریای عمان (بویژه در سواحل جنوبی شهر) چشم انداز بدیعی را بوجود آورده و به عنوان یکی از دیدنی ترین سواحل جنوبی ایران، مانند یک آکواریوم طبیعی با انواع ماهی است. این چشم انداز خارق العاده تا گواتر ادامه دارد.

اوج زیبایی های  ساحل صخره ای به طول چند ده متر در تفرجگاه دریا بزرگ در شهر چابهار قرار داشته و به هنگام جزر بهتر قابل مشاهده است. در حفره های این صخره ها در هنگام جزر می توان انواع صدف، سنگ های صیقلی و ماهیان کوچک را مشاهده کرد.
پدیده موج فشان حاصل برخورد امواج به این صخره هاست، این صخره ها کاربری های دیگری مانند ماهیگیری و دیدن چشم انداز دریا نیز دارد.

کوههای مینیاطوری و تجربه سفر خاطرانگیز به مریخ

ارتفاعات آریا یا” کالانی” که در سطح منطقه به دلیل شباهت به سطح سیارات فضایی به “کوههای مریخی” و به خاطر زیبایی به “کوههای مینیاتوری” مشهورند در اصطلاح علمی ” بدلند” یا “بدبوم” نامیده می شوند.

بدلند عبارت است از زمین ها و ارتفاعات لم یزرع که خود در برابر فرسایش بدین شکل در آمده اند. بارش شدید باران و بادها موجب تولد اشکال جدیدی در این بدلندها شده اند.

کوههای مریخی از ۳۵ کیلومتری شرق چابهار در محدوده شهرستان دشتیاری و منطقه بریس آغاز و ده ها کیلومتر به طرف شرق ادامه یافته و دارای قله های مدور حاصل از فرسایش است.

در این کوهها به وفور می توان فسیل آبزیان  از جمله صدف ها را یافت که نشان دهنده این است که این منطقه از هزاران سال قبل به دفعات زیر آب بوده است.

کوههای مریخی زیبایی زیادی داشته و گردشگر در لحظه اول برخورد با این پدیده حیرت زده می شود. این کوه ها دارای قابلیت های فراوانی جهت راه اندازی تاسیسات گردشگری هستند. کوه های مریخی از جمله معروفترین جاذبه های چابهار به حساب آمده و دیدن آن به همه گردشگران توصیه می شود.

قدیمی ها نام این کوه ها را که از منطقه لیپار تا بریس کشیده شده است “آریا یا “کالانی می گفته اند. همچنین کوههایی ماننده “مسکهی” در نزدیکی ” بریس “، ” زیان کش” و ” ساده کش” درست در روستاهای ” کالبر” و “رودیک” و نیز کوه “نیل” در دهستان “کمبل سلیمان ” شبیه به این پدیده هستند.

فرش خزه ها

فرش خزه ها از دیگر پدیده های طبیعی و ژئوتوریستی منطقه سواحل مکران هستند که به وفور در امتداد ساحل دیده می شوند.

این پدیده ها متأثر از فرسایش شیمیایی و فیزیکی است که طی هزاران سال بوجود آمده اند. فرش خزه ها در واقع گل سنگ هایی هستند که شامل جلبک ها و قارچ ها می باشند.

این پدیده موجب تخریب و تجزیه سنگ ها به دلیل هوازدگی می شود. فرش خزه ها را صبح زود و در هنگام جزر بر روی ساحل صخره ای می توان مشاهده کرد. شرایط مناسب زیستی خزه ها و جلبک های آب شور و وفور مواد مغذی، این پدیده زیبا و منحصر به فرد را بوجود آورده است. دیدن ده ها متر مربع جلبک و پای برهنه بروی آن قدم زدن تجربه ای متفاوت است.

تلفیق رنگ سبز تند  با آبی دریا در زیر نور خورشید بی شک از زیباترین تابلوهای هستی است که نسیم وزان از دریا، شور دیدن آن را مضاعف می سازد.

کوه گل فشان منطقه تنک بخش کهیر

گل فشان یکی از شگفت انگیزترین پدیده های ژئوتوریستی است که بسیار مورد توجه زمین شناسان و علاقه مندان به طبیعت است.

این پدید با نام علمی mud volvana  تنها در چند نقطه از جهان وجود دارد. گل فشان ها در دنیا بصورت رنگی (paint pot) و معمولی یافت می شوند که در گل فشان های رنگی، گل های ترشح شده به رنگ های سفید، زرد و صورتی دیده می شود، که حاکی از ترکیبات آهن در آنهاست. گل فشان های ساده از خود، گل های طوسی رنگ متصاعد می کنند.

چابهار در ۱۰۰ کیلومتری غرب خود (در دشت کهیر در جاده تنگ – گالک در مسیر بندرعباس ) میزبان ۳ گل فشان است که ۲ تای آنها به شکل تپه و دیگری به شکل آتشفشان بوده که تنها این نوع فعال است.

مردم به زبان بلوچی به این پدیده «ناف دریا» یا «بولوبولو» می گویند اغلب در هنگام فعالیت گل فشان ها صداهایی شبیه شلیک تفنگ به گوش می رسد.

ارتفاع گل فشان چابهار یا تنگ بالغ بر ۲۰ متر بوده و قطر دهانه آن به ۱۲ متر می رسد. بعضی از گل فشان ها از دامنه های خود نیز گل متصاعد می کنند اما گل فشان تنگ تنها از دهانه خود این عمل را انجام می دهد. گلفشان چابهار دارای منشأ تکتونیکی و از نوع سرد است. یعنی آتشفشان در پیدایش آن نقشی نداشته است.

رسوب گذاری سریع گل و سیال ماندن آبهای درون آن به همراه فشار وارده از پایین موجب می شود که آب و گل به همراه گاز به بیرون پرتاب می شود. گاز گل فشان چابهار از نوع متان و رنگ آن خاکستری تیره و گاه روشن است. قطره حباب آن ۳۰ سانتی متر که نسبت به همه گل فشانهای کشور بزرگتر است.

همچنین به طور متوسط از ۱۵ تا ۶۰۰ ثانیه طول می کشد تا حباب تشکیل شود و در هر بار ۳ تا ۵ لیتر حباب به بیرون پرتاب می کند. عمر حباب ها چند ثانیه است. گل ، گل افشان چابهار غلیظ تر از گل ها ی دیگر گل فشان ها است. دمای گل خروجی سردتر از محیط اطراف و تقریباً حالت قلیایی یا خنثی دارد و مزه آن نیز شور است. از گل آنها در صنایع سفال، کوزه گری، آجرپزی، بهره گیری از گاز، گردشگری، گل درمانی و غیره می توان استفاده کرد.

بومیان گاما خود را در گل فرو می برند و سپس به نماز و دعا می ایستند و این گل را شفا بخش می دانند به طوری که بعضی اوقات مقداری از آن را برای درمان با خود به منزل می برند. در عین حال اثبات شده که درمان بیماریهایی نظیر مفاصل، ستون فقرات، بیماریهای عصبی (در مراحل اولیه تنگی عروق و انقباضات عضلانی) و غیره با این گل ها امکان پذیر است.

با توجه به مطالعاتی که انجام گرفته گل گل فشان محتوی تورب، گل های مواد نفتی، گوگرد و غیره است. این گل ها دارای ترکیبات ارگانیک بوده و هیچ گونه ماده سمی در آن مشاهده نمی شود ۴۰ درصد گل فشان های دنیا در کشور آذربایجان و بزرگترین آن در کشور پاکستان با ارتفاع ۵۰۰ متر موجود است.بومیان معتقدند هر چه را که گل فشان ببلعد، دریا که در چند کیلومتری گل فشان است پس می دهد.

در زمان زلزله، در هنگام طوفانی و مواج بودن دریا و نیز هنگام بارندگی فعالیت گل فشان به چندین برابر افزایش می یابد، در فاصله نزدیک به این پدیده تپه بسیار کوچک و کوتاهی قرار دارد که از دامنه آن گاز متصاعد و با زدن کبریت مشتعل می شود. 

« لیپار» از مناطق زیبا و طبیعی سواحل مکران

« لیپار» از مناطق زیبا و طبیعی منطقه سواحل مکران در چابهار است. تالاب لیپار در نزدیکی روستای رمین و در ۱۵ کیلومتری شهر چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار – دشتیاری گواتر قرار گرفته است.

لیپار چشم انداز فوق العاده ای دارد. رویش گونه های بلوط و گزنه در آب صحنه فوق العاده زیبایی خلق کرده که در هیچ جای دیگر ایران دیده نمی شود. در این تالاب زیبا، پرندگانی چون لک لک طاووس، کبک و مرغ ماهی خوار زندگی می کنند.

کنار این تالاب زیبا منطقه« دشتار» قرار دارد که بومیان به آن نیز عروس می گویند. علت این نامگذاری، زیبایی منطقه و وجود درختان سرسبز و خرم است که می تواند پذیرای علاقه مندان به طبیعت باشد.

دشتار در زبان بلوچ به دخترانی اطلاق می شود که هنوز عروسی نکرده و به عبارتی در مرحله نامزدی به سر می برند. در این منطقه پنبه های وحشی بعمل می آید که بومیان از آن تشک و بالش تهیه می کنند.

همچنین این منطقه، تاریخی طولانی را به یدک می کشد و دارای جاذبه هایی از جمله چاه های عمیق و گورستان های تاریخی است.

تالاب صورتی چابهار جاذبه‌ای شگفت انگیر و دیدنی در نوار ساحلی مَکُّران

دریاچه و تالاب صورتی لیپار در ۲۰ کیلومتری شرق چابهار در مسیر ساحلی جاده رمین به بریس این شهرستان در جنوب سیستان و بلوچستان جاذبه‌ای شگفت انگیز، زیبا و دیدنی در نوار ساحلی مَکُّران برای گردشگران و مسافران است که سالانه هزاران دوستدار طبیعت از آن دیدن می‌کنند.

دریاچه صورتی لیپار از جاذبه‌های شگرف چابهار محسوب می‌شود و علاوه‌بر زیبایی‌های رنگ صورتی و تولید نمک، محل تجمع انواع پرندگان و لاک پشت هاست.

تالاب لیپار در دوطرف جاده چابهار- بریس واقع شده و به دلیل دسترسی مناسب و همجوار بودن جاده ساحلی روزانه صدها گردشگر و افراد محلی از آن دیدن می‌کنند.

گردشگران با حضور در تالاب و دریاچه صورتی می‌توانند نمک خوراکی، دارویی و انواع صنایع دستی ساخت دستان هنرمند زنان ساکن در روستای کیژدپ لیپار را خریداری و به عنوان سوغات ببرند

لیپار نیز مانند دیگرتالاب‌ها اکوسیستم و پوشش گیاهی ویژه‌ای دارد. در تالاب و پیرامون آن می‌توان گونه‌های بلوط و گزنه را دید که رویش برخی از آنها در آب منظره زیبایی را خلق می‌کند. علاوه‌بر این پنبه‌های وحشی در اطراف لیپار می‌رویند که مردم منطقه از آن تشک و بالشت تهیه می‌کنند.

این اکوسیستم همچنین موجب شده‌ تا حیات جانوری نیز در کنار لیپار شکل گیرد. وجود پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسکن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.

در این منطقه تالاب‌های دیگری نیز وجود دارند که اغلب آنها بر اثر جزر و مد دریا به وجود آمده است. به‌همین دلیل، لیپار تنها تالاب منطقه نیست و تالاب «دشتار» ازجمله آنهاست که در نزدیکی‌های لیپار واقع شده و مورد توجه گردشگران است. دشتار در زبان بلوچی به دختران جوان مجرد اطلاق می‌شود.

لیپار تنها دریاچه صورتی در جهان نیست و نمونه‌های مشابه دیگری در برخی نقاط دنیا مانند گیبسون در استرالیا، روسیه، سنگال، بولیوی و اسپانیا نیز وجود دارد.

اکنون اغلب گردشگران و طبیعت دوستانی که تمایل دارند دورترین نقطه شرقی ایران یعنی «گواتر» در ساحل دریای عمان را ببینند لیپار را خوب می‌شناسند و هنگام رفتن به گواتر حتما در ساحل این تالاب که در تنگه‌ و دره‌ای صخره‌ای واقع شده توقف می‌کنند. برای رسیدن به تالاب لیپار باید وارد جاده بسیار زیبای چابهار به گواتر شد. لیپار در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در نزدیکی روستای رمین قرار دارد.

انتهای پیام