عظمتی جهانی، خدماتی محلی!

به گزارش مجله خبری آبادی 118، ۵۲۹ سال قبل از میلاد مسیح، کوروش بزرگ در شمال شرقی ایران به دست ماساگت‌ها به قتل رسید و پسرش کمبوجیه بر اریکه قدرت نشست و این فرصتی برای امیرزاده جوان بود تا در دربار شاه جدید شایستگی‌های خود را نشان دهد و با ورود به سیستم نظامی پله‌های ترقی را یکی یکی بالا برود. 

داریوش فرزند یک ساتراپی بود که اسلاف خود را از هخامنشیان می دانست و حالا با ورود به ارتش به عنوان یک سرباز باهوش و بی باک از درجه سربازی تا امیری لشگر رسیده و در سفر جنگی کمبوجیه به مصر با حفظ سمت فرمانده گارد سلطنتی شد.

سال ۵۲۲ قبل از میلاد مسیح، به عنوان چهره مورد اعتماد کمبوجیه فرمانده رسته نیزه داران هخامنشیان در مصر هم شد و سرانجام در همین سال با مرگ کمبوجیه و ظهور “گئومات مغ”(بردیای دروغین) داریوش با همدستی چند تن از بزرگان خانواده های اشرافی پارسی او را از تخت به زیر کشید و به قتل رساند و اینگونه به تخت پادشاهی رسید.

داریوش برای نزدیکی هرچه بیشتر به هخامنشیان و افزایش مقبولیت خود و محکم کردن جایگاهش با دو تن از دختران کوروش هم ازدواج کرد و پس از آن بود که به فرونشاندن شورش های درون مرزی و تثبیت قدرت هخامنشیان پرداخت و موفقیت های زیادی هم بدست آورد.

از این پادشاه بزرگ هخامنشیان کتیبه های بسیاری در نقاط مختلف کشور برجای مانده که در آنها شرح حوادثی که در زمان پادشاهی اش رخ داده و حتی قبل از بر تحت نشستنش را برای آیندگان برجای گذاشته است.

به گزارش مجله خبری آبادی 118، کتیبه بیستون یکی از مهمترین این کتیبه هاست که به سه زبان پارسی باستان، اکدی و عیلامی در ارتفاع بیش از ۵ متر در دل صخره کوهی به این نام به یادگار مانده است‌. داریوش از موقعیت کوه بیستون به خوبی آگاه بود و می دانست مکانی که اثرش را برای آیندگان در آنجا خلق می کند، شرایط استراتژیکی دارد. این محوطه از هزاران سال قبل تر از او یعنی در دوران پارینه سنگی و انسان های نئاندرتال مورد توجه بوده است.

بیستون جایگاه خدایان بوده و بر سر یک راه باستانی پر رفت و آمد قرار داشته است. در اطراف این اثر ارزشمند باستانی بر جای مانده از شاه بزرگ هخامنشیان آثاری از دوره های تاریخی دیگر هم وجود دارد که از جمله آنها می توان به سراب بیستون، غارهای شکارچیان و مرخرل، نیایشگاه مادی، سنگ نبشته بیستون، پیکره هرکول، سنگ بلاش، سنگ نگاره گودرز، نقش مهرداد اشکانی، کاخ بیستون، فرهاد تراش، پل ساسانی، کاروانسرای شاه عباسی و ….نام برد.

کتیبه بیستون با همه عظمتش به عنوان بزرگترین سنگ نبشته جهان و یکی از مشهورترین سندهای تاریخ بشریت که در آن شرح پیروزی های داریوش اول را بر گئومات مغ و به بند کشیدن یاغیان آمده؛ سرانجام در تاریخ ۲۲ تیر سال ۱۳۸۵ ثبت جهانی شد تا جهانیان آن را بشناسند.

و حالا امروز ۱۶ سال از آن روز بزرگ می گذرد، روزی که تا ابد برای کتیبه داریوش اول ماندگار شد و شروعی برای معرفی آن به جهانیان بود، درست همان چیزی که داریوش می خواست…

کتیبه بیستون امروز دیگر اثری جهانی است و علاقمندان به تاریخ در همه جای دنیا آن را می شناسند، اما با همه عظمت این اثر و جایگاه آن در بین آثار باستانی بنظر می رسد که شان جهانی بودن آن هنوز در استانمان شناخته نشده و همین باعث شده تا بسیاری از کارشناسان معتقد باشند که هنوز قدر این اثر گران‌سنگ را نشناخته ایم که اینگونه به آن بی توجه شده ایم.

یکی از فعالین گردشگری کرمانشاه در این رابطه می گوید: محوطه بیستون از نظر تاریخی یکی از شاخص ترین محوطه های باستانی در دنیا است، چراکه در آن کتیبه ای وجود دارد که برای اولین بار زبان پارسی باستانی را به نوشتار تبدیل کرده است.

حمیدرضا کرمی در گفت و گو با مجله خبری آبادی 118، به ثبت جهانی این اثر ارزشمند و تعدادی از آثار تاریخی اطراف آن اشاره کرد و گفت:  در زمان های گذشته محوطه بیستون فضای بسیار وسیعی را در بر می گرفته است، اما آنچه را که امروز ما می بینیم، بخش کوچکی از آن است که پل خسرو، شهر ابو ایوب، گوردخمه اسحاق وند و … خارج از محوطه قرار گرفته اند.

وی در تشریح این مسئله که شان جهانی بودن محوطه بیستون حفظ نشده، افزود: برای جذب گردشگر اولین الزام داشتن زیرساخت های مناسب است، درحالی که در محوطه جهانی بیستون ضعیف ترین زیرساخت ها را داریم، بگونه ای که در این محوطه حتی یک موزه هم وجود ندارد که شرح ماوقع این کتیبه را برای گردشگران بگوید و آنها را مدت زمان بیشتری در بیستون ماندگار کند، بنابراین نقطه ای برای توقف گردشگران که بخواهند علمی سفر کنند وجود ندارد.

این راهنمای گردشگری کرمانشاه تصریح کرد: از طرفی باتوجه به جهانی بودن بیستون، گردشگر خارجی می آید که آن را از نزدیک ببیند، اما متاسفانه امکانات لازم برای دسترسی به آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: بسیاری از آثار تاریخی که در داخل محوطه بیستون قرار دارند، در دل کوه حجاری شده اند و دسترسی به آنها سخت است و باید برای این مسئله چاره اندیشی شود. از جمله اینکه می توان ماکت هرکدام از این آثار را بویژه کتیبه بیستون را در ابعاد واقعی و با تمام جزئیات ساخت تا گردشگر از نزدیک آن را لمس کند.

کرمی خاطرنشان کرد: به عنوان یک راهنمای گردشگر زمانی که گردشگران داخلی و خارجی برای دیدن کتیبه بیستون می آیند، به سختی می توانیم عظمت بیستون را برای آنها شرح دهیم، چراکه با فاصله بسیار زیاد از اثر مجبوریم تنها با ایماء و اشاره همه چیز را برای گردشگران شرح دهیم.

وی تاکید کرد: از طرفی حتی یک تابلو راهنما که در آن توضیحات کاملی در مورد اثر و محوطه باستانی بدهد نداریم که این مسائل گاها اعتراض گردشگران بویژه گردشگران خارجی را به همراه دارد.

این راهنمای گردشگری متذکر شد: اگر امکان بازدید گردشگران از کتیبه فراهم نیست و یا نمی توان ماکت آنها را ساخت، حداقل می توان از تجهیزات و ابزار بروز برای نمایش اثر از نزدیک برای گردشگران استفاده کرد.

وی افزود: متاسفانه در محوطه تاریخی بیستون حتی فضایی برای توقف و استراحت گردشگران و لذت بردن از محیط آن  وجود ندارد که در این رابطه باید مسئولان چاره اندیشی کنند.

این فعال گردشگری کرمانشاه خاطرنشان کرد: از طرفی وضعیت شهر بیستون که در جوار این اثر باستانی شکل گرفته، بگونه ای است که نمی تواند به گردشگران داخلی هم خدمات استانداردی بدهد چه برسد به گردشگران خارجی و این درحالی است که این شهر در مسیر تزانزیت قرار دارد، اما امکانات آن در حد یک روستای بزرگ هم نیست و همین باعث شده تا بیشتر یک مسیر گذری باشد تا محلی برای توقف گردشگران در آن.

وی اضافه کرد: این مشکلات سبب شده تا گردشگران  کمتر به سراغ آثار تاریخی دیگری همچون پل خسرو، قلعه سرماج، گوردخمه اسحاق وند که با محوطه بیستون قرابت دارند، اما اکنون خارج از آن قرار گرفته اند، بروند.

کرمی به همجواری محوطه بیستون با زمین های کشاورزی و ایلات و عشایر هم اشاره کرد و گفت: اینکه محوطه ای که باید استانداردهای جهانی را داشته باشد، به محل تردد احشام و ورود و خروج آن ها تبدیل شود، چندان زیبنده آن نیست.

وی یادآورشد: در کنار محوطه باستانی یک پارک جنگلی وجود دارد که یک مجتمع تفریحی رفاهی برای گردشگران در آن احداث کرده اند که امیدواریم برای یک بار هم شده یکی از مسئولین متولی در حوزه گردشگری استان سری به آن بزند و ببیند که وضعیت آن چگونه است.

این راهنمای گردشگری استان اضافه کرد: جایی که می تواند یک فضای توریستی مناسب در کنار کوه بیستون باشد، تبدیل به فضایی با بدترین خدمات و امکانات شده که هیج قرابت تاریخی و فرهنگی با محیطی که در آن قرار گرفته، ندارد.

وی ادامه داد: هرچندکه عظمت بیستون با ثبت جهانی آن به اثبات رسیده، اما برای اینکه بتوانیم این اثر را به همه جهانیان معرفی کنیم، باید در کنار آن رویدادسازی ها و فستیوال هایی باشد، همانند اتفاقی که سالهای گذشته افتاد و چند دوره رقابت های جهانی سنگنوردی را در آن برگزار کردند و می توان گفت فرصت بسیار خوبی برای معرفی بیستون بود.

۲۲ تیر سال ۱۳۸۵ در سی امین اجلاس یونسکو به میزبانی شهر ویلنیوس لیتوانی کتیبه و نقش برجسته داریوش به عنوان هشتمین اثر از ایران در فهرست میراث جهانی بشریت قرار گرفت.

انتهای پیام