گردشگری؛ تجارتی با سود تضمینی
مجله خبری آبادی 118/خراسان رضوی نوشتن پیرامون گردشگری، نو کردن کهنه زخمی است که تا ریشه‌ای درمان نشود نمی‌توان از آن گذشت. پیش از این نگارنده بارها و به کرّات از پتانسیلِ مغفول مانده موجود در منطقه ترشیز که شامل شهرستان‌های کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ می‌شود نوشته است؛ ولی هرگز گوشی شنوا نشنید و دستی توانا از آستین برون نیامد تا بر این کهنه زخمِ همیشه تازه، مرهمی نهد.
این غفلت بیشتر از آن‌روست که صرفاً بومی نیست؛ این هنر ـ صنعت در سراسر کشور بعضاً با تُرش‌رویی و بی‌محلی برخی مسئولان رو به رو است. از گذشته تاکنون در یک نگاه کلان و تا حدودی برخی سیاست‌گذاران در دوره‌هایی، به ملیت و هویتی تاریخی ایرانیان و نتیجتاً به دست آوردها و عوارض و نشانه‌های باقی مانده از آن‌ها با دیده مثبتی نمی‌نگرند و اصولاً آن‌ها را فرصتی نمی‌دانند.
گفتن این دو جمله از سوی مسئولان که ایران از نقطه نظر جاذبه‌های گردشگری در دنیا در ردیف ۱۰ کشور برتر دنیاست و همچنین کاشمر در بین شهرهای خراسان رضوی، با پذیرش سالانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر گردشگر(زائر و توریست) پس از مشهد شهر نخست استان است؛ بهانه‌ای شد تا همزمان با روز جهانی گردشگری وضعیت گردشگری را در حد نیاز و توان مورد واکاوی قرار دهیم.
در همین خصوص حسن قربانی کارشناس حوزه گردشگری در گفت و گو با مجله خبری آبادی 118 اظهار کرد: اینکه برخی از مسئولین ما چه نگاهی به ملیت و هویت تاریخی ایران و ایرانی دارند و یا گردشگر و گردشگری را چه می‌بینند و چه می‌نامند، موضوع مفصلی است، ولی مردمی که به هویت تاریخی خود پشت می‌کنند و آن را ندیده بگیرند در حقیقت به حافظه تاریخی و تجربه ارزشمند آزموده شده تبار خود پشت کرده‌اند؛ چنین نگرشی نفی اصالت و ریشه است.
وی بیان کرد: توجه به داشته‌های گذشته در واقع بهره‌گیری و بهره‌وری از دست یافته‌های مادی و معنوی پدران و پاسداشت حرمت تجربه و هویتی غرورآفرین و پر افتخار و قرن‌ها مدنیت است که نشانِ اصالت و ریشه است.
این کارشناس حوزه گردشگری ادامه داد: اگر برای گردشگرانی که با انگیزه دیدن اماکن تاریخی و مذهبی، به این مناطق می‌آیند و بخشی از درآمدشان را بر سفره ما هزینه می‌کنند با فراهم کردن بسترهای لازم میزبان قابلی باشیم، قطعاً به دوستان و خویشان خویش سفارش خواهند کرد تا آن‌ها هم میهمان ما شوند و این همان تجارت با سود و تضمین شده است.
لزوم استفاده درست از جاذبه‌ها و پتانسیل‌ها
وی در خصوص وضعیت گردشگر پذیر بودن کاشمر گفت: اگر بنا به گفته مسئولان سالانه ۲.۵ میلیون نفر (زائرـ گردشگر) وارد کاشمر می‌شوند و از این نگاه پس از مشهد جایگاه نخست را در خراسان رضوی دارد؛ اگر حتی در این شهر توقفی در حد خرید و صرف یک صبحانه هم داشته باشند همین رقم اندک، درآمدی بالغ‌بر ۳۰ میلیارد تومانی نصیب شهر می‌کند که دست‌کم یک سوم آن سود حاصل از خرید کالاها و خدمات است.
قربانی افزود: بدون شک برای اینکه بتوان دست‌کم این حجم عظیم مسافر را ۲۴ ساعت در این منطقه نگه داشت و رقم بیش از ۳۰ میلیارد تومانی را چندین برابر کرد جاذبه‌ها و پتانسیل‌های بسیاری وجود دارد که فقط باید از آن‌ها به درستی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه ییلاقات و کافه تریاهای جاده کوهسرخ و خود کوهسرخ برای بسیاری از مسافرین ناشناخته و گمنام است، بیان کرد: هرچند طی سال هزاران بنر و پوسترهای تبلیغاتی بر در و دیوار شهر آویزان است، اما هنوز از اماکن دیدنی منطقه در تمام سال به گونه‌ای جذاب و چشمگیر که بخواهد در معرض دید مسافران شهر قرار بگیرد خبری نیست.
این کارشناس حوزه گردشگری بروشورهای ایام نوروز را عمدتاً غیر جذاب و غیر کارشناسانه دانست و اظهار کرد: متأسفانه بخشی از مسئولین غیربومی با ظرفیت‌های منطقه آشنایی دقیقی ندارند و پس از آشنایی اندک نیز غالباً عوض می‌شوند.
جای خالی هتل
وی با انتقاد از اینکه به جز ایام تبلیغات انتخاباتی که صحبت از احداث هتل می‌شود، هنوز این شهر با این همه مسافر از وجود یک هتل معمولی نیز محروم است، اذعان کرد: اگر فقط ۵ درصد گردشگران و زائران متقاضی استفاده از هتل باشند، سالانه ۱۲۵ هزار متقاضی خواهد بود؛ بدون شک این رقم کمی برای سوددهی احداث یک هتل نیست.
قربانی همچنین گفت: در ایام نوروز و تمام هفت ماهه نخست سال، وجود یک نمایشگاه عرضه محصولات بومی در مجاورت امامزاده سید مرتضی و در ورودی‌های شهر ضروری به نظر می‌رسد، همچنین معرفی طبیعت منحصر به فرد کاشمر به دانشجویان و برنامه‌ریزی اداره ورزش با همکاری مسئولین کوه‌نوردی استان، می‌تواند کاشمر را به یکی از قطب‌های ورزشی استان و حتی کشور تبدیل کند.
وی افزود: در اینکه اصفهان شهری تاریخی است و جاذبه‌های منحصر به فردی دارد جای بحثی وجود ندارد ولی ما هم دست‌کم برای دو سه روز سرگرم کردن و لذت بردن مسافران (توریست ـ زائر) حرف‌ها برای گفتن داریم.
این فعال حوزه گردشگری بیان کرد: وجود سه بقعه مقدس (سید مرتضی، سید حمزه، شهید مدرس)، مسجد جامع، آب‌انبار و یخدان، منازل قدیمی، سد شاهی، آتشگاه و قلاع تاریخی، ییلاقات جاده‌ی نیشابور، منطقه سرسبز کوهسرخ و… در کاشمر، مناره‌های کشمر و فیروزآباد و گنبد عبدل‌آباد و کاروانسرای کبودان و آب‌انبار تاریخی و قلعه‌های تاریخی و … در بردسکن، آبگرم و یخدان و مسجد و تپه باستانی کُندر و… در خلیل‌آباد، برای دو سه روزِ گردشگر، اماکن کم ارج و کوچکی نیستند. به این‌ها می‌توان سوغات مختص منطقه اگر به خوبی معرفی و شناسانده شوند را افزود.
وی خاطرنشان کرد: هم گردشگر و هم جاذبه‌های آن در منطقه، نه تنها کم نیست بلکه افزون است، از پتانسیل لازمی که یک شهر باید داشته باشد، مدیریت توانمند و دل سوز می‌طلبد تا این پتانسیل و توانایی‌ها را به فعل در آورد. متأسفانه ترشیز کهن با وجود داشته‌های فراوانش، نسبت به بسیاری از شهرهای هم‌تراز، بسیار عقب‌تر است.
قربانی اذعان کرد: اگر اصفهان جاذبه‌هایی نظیر باغ پرندگان و گل‌ها و یا نیشابور دهکده چوبی دارد قطعاً بلوار سید مرتضی به عنوان بزرگترین پارک خطی شرق کشور نیز قابلیتی کمتر از این‌ها نخواهد داشت، اما می‌بینیم که در مجاورت منطقه «بشرویه» بر یک مجموعه تپه‌های رملی(ماسه‌بادی) برنامه کویرنوردی در سطح ملی برگزار می‌کند که از اقصی نقاط ایران در آن شرکت می‌کنند و کویر نمک بردسکن در سراسر ایران (پارامترهای خاص) منحصر بفرد دارد.
کلام آخر؛ بر اساس آنچه گفته شد حال این سؤال پیش می‌آید که مسئولین برای پذیرایی از این همه مسافر چه کرده‌اند؟! آیا این بی‌تفاوتی در آینده موجب تضییع حقوق شهر نخواهد شد؟
اگر معتقدیم کاشمر یکی از شهرهای پرجاذبه در زمینه جذب گردشگر است باید تورگردانانی علاقه‌مند فعال شوند و زمینه را برای علاقه‌مندان به گشت و گذار در مناطق زیبا و دیدنی منطقه فراهم آورند و اکوتوریسم را هم فعال کنیم. علاوه بر این فارغ از بحث زیرساختها، به‌طور کلی از پتانسیل‌های طبیعی هم برای جذب گردشگر به خوبی بهره ببریم. در مسیر جاده دیدنی کوهسرخ به کاشمر جای خالی یک واحد راهنمای گردشگر احساس می‌شود تا زیباییهای منطقه به دیگران عرضه گردد.
با توجه به ظرفیت‌های بالقوه‌ای که شهر کاشمر در بخش‌های مختلف گردشگری دارد، شهرداری می‌تواند با نگاه دقیق‌تر به این مقوله، باعث رونق اقتصادی، فرهنگی و عمرانی شهر و ایجاد درآمدی پایدار ناشی از ورود مرتب گردشگران به شهر شود.
انتهای پیام
