گردشگری در کشور هنوز علمی نیست 

محمدحسین ایمانی خوشخو در حاشیه مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری بین جهاددانشگاهی خراسان رضوی، پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی و اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی، اظهار کرد: جهاددانشگاهی نهادی است که هم در گذشته و هم در حال همیشه فعالیت‌های نوآورانه انجام داده و همواره در بسیاری از موارد پیشگام و پیش قدم بوده است.

وی اضافه کرد: این نهاد به دلیل همین نوآوری‌هایی که انجام داده بر خلاف بسیاری از نهادهای دیگر که پس از انقلاب حذف شدند، همچنان ماندگار است و یکی از کارهایی که انجام داده نیز تاسیس دانشکده گردشگری است.

ایمانی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم خود یکی از نکاتی که به آن توجه داشته‌اند این است که به ۴۰ سال گذشته نگاه کنیم و آن مواردی که مغفول مانده را در ۴۰ سال دوم مورد توجه قرار دهیم. در این میان یکی از نکاتی که همواره مغفول مانده نگاهی مولد به بخش فرهنگ است.

چرا فرهنگ نمی‌تواند مولد باشد؟

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی تصریح کرد: در هنگام تدوین برنامه بودجه کشور درآمد بخش‌های مختلفی مانند کشاورزی، صنعت، خدمات، پزشکی و… جمع شده و در قالب بودجه به آن حوزه‌ها اختصاص داده می‌شود، اما در بخش فرهنگ تنها نگاه حمایتی وجود دارد و گفته می‌شود که این بخش را باید حمایت کرد و برای آن پول خرج کرد. در حالی‌که چنین نگاهی در هیچ نقطه‌ای از این کره خاکی وجود ندارد و تنها مختص کشور ماست؛ اما چرا فرهنگ نمی‌تواند مولد باشد و مانند بخش‌های دیگر درآمدزایی کند؟

زمانی فرهنگ ریشه‌دار می‌شود که مولد باشد

ایمانی عنوان کرد: حتی در گذشته نسبت به این موضوع سوء برداشت‌هایی نیز وجود داشت، به گونه‌ای که وقتی از اقتصاد فرهنگ سخن به میان می‌آمد در برابر چنین موضوعی جبهه‌گیری می‌شد و برخی از افراد می‌گفتند که فرهنگ ابزاری می‌شود و در واقع با چنین دیدگاهی از اقتصاد فرهنگ فاصله می‌گرفتند، اما در واقع اینگونه نیست و زمانی‌که فرهنگ مولد باشد در مملکت ریشه دار می‌شود، موضوعی که در گذشته وجود نداشته است.

وی افزود: یکی از دلایل اینکه چرا فرهنگ نمی‌تواند به خودی خود درآمدزایی کند به  بنیان‌های فکری اصحاب فرهنگ در این کشور که از پیش از انقلاب هم وجود داشته است، مربوط می‌شود و دلیل دیگر آن نیز به مسئولانی مربوط می‌شود که هیچ اعتقادی به این موضوع نداشتند که می‌توان از فرهنگ درآمدزایی کرد.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی تصریح کرد: هنگامی که می‌گوییم باید از فرهنگ درآمدزایی کرد به این نکته اشاره دارد که اگر به صورت حرفه‌ای به این حوزه ورود نکنیم، نمی‌توانیم به نتیجه مطلوب برسیم. به عنوان مثال می‌توان به حوزه طلا و جواهر که طراحی آن به فرهنگ باز می‌گردد، اشاره کرد که در همین راستا جلسه‌ای با صنف طلا و جواهر داشتیم، آن‌ها معتقد بودند که ما در حوزه طلا و جواهر در سطح جهان، دارای رتبه دهم هستیم و کشور امارات رتبه دوم را از آن خود کرده است و دلیل این مهم را مشکل در طراحی عنوان می‌کردند و بر این باور بودند که اماراتی‌ها طراحی‌های سبک‎تری دارند اما ایران طراحی‌های سنگین‌تری را بر روی طلا و جواهرات خود پیاده می‌کند.

ایمانی ادامه داد: بر همین اساس جشنواره طراحی زیورآلات و جواهرآلات را برگزار کردیم که طراحان زیادی در این جشنواره شرکت کردند. برگزاری این جشنواره از دسته اقداماتی بود که کمتر مورد توجه قرار گرفته بود.

وی اضافه کرد: همچنین یکی دیگر از مقوله‌هایی که مورد غفلت مانده است بحث بسته‌بندی صنایع فرهنگی است. نزدیک به ۳ سال است که جشنواره طراحی بسته‌بندی صنایع فرهنگی برگزار می‌شود و اسفند امسال نیز برای برگزاری آن برنامه‌هایی داریم. در این جشنواره توانستیم ۵۰۰ هنرمند طراح صنایع فرهنگی را شناسایی کنیم و همکاری‌های خوبی شکل گرفت. بر همین اساس این موضوع به یک صنعت تحت عنوان «صنعت طراحی بسته‌بندی صنایع فرهنگی» تبدیل شده است.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی خاطرنشان کرد: بحث «گیم» و یا بازی نیز یکی از مباحثی است که در کشور رواج دارد که با توجه به اهمیت این موضوع ۱۰۰ گروه گیم را که هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشتند، شناسایی کردیم و ۲ هفته آینده نیز شاهد برگزاری جشنواره گیم در پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی خواهیم بود.

ایمانی گفت: هدف از برگزاری این جشنواره آشنایی افراد با یکدیگر بود تا با همکاری و کمک آن‌ها بتوان شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه بود.

ایمانی تاکید کرد: اما بحث دیگری که اهمیت دارد مولفه گردشگری است. البته من گردشگری در کشور را گردشگری نمی‌دانم، چراکه به نظر من سفرهایی که صورت می‌گیرد بیشتر یک جابه‌‎جایی همراه با تخریب است تا گردشگری، به گونه‌ای که مردم از یک مکانی به مکان دیگری می‌روند و خرابی‌هایی را از خود باقی می‌گذارند، در حالی‌که در هیچ یک از نقاط دنیا اینگونه نیست.

وی تصریح کرد: این موضوع بارها در جلسات مختلفی مطرح شد، اما هیچ توجهی به آن نشد تا اینکه در سال ۱۳۹۶ در دانشگاه علم و فرهنگ از زاویه پارک‌ها وارد شدیم و امید داشتیم که شاید بالاخره به این موضوع توجهی شود و بر همین اساس طرحی را به نام «پارک فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی» پیشنهاد کردیم که باید از سوی وزارت علوم مجوز دریافت می‌کرد. در حال حاضر نیز پس از ارائه این طرح توانستیم مجوز ملی را برای آن دریافت کنیم.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی بیان کرد: با تمهیداتی که در راستای این طرح انجام شد، نهادهای فرهنگی مختلفی اعلام همکاری مشترک کردند و خوشبختانه با توجه به اینکه از ارائه این طرح به مدت ۴ سال می‌گذرد، مقبولیت خوبی در بین دستگاه‌ها پیدا کرده‌ایم که همین امر کار را برای ما تا حدودی سخت کرده است.

ایمانی اظهار کرد: پس از اینکه این طرح را به صورت ملی طراحی کردیم، سراغ پردیس و جریانات استان‌ها رفتیم و در همین راستا ابتدا از زنجان شروع و سپس در شهرهایی مانند شیراز و امروز هم در مشهد، پردیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع وابسته را افتتاح کردیم و امید است که تا اوایل اسفند نیز پردیس این پارک در کیش افتتاح شود.

وی عنوان کرد: پارک‌های علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی از ظرفیت‌های قانونی بسیار خوبی برخوردار هستند، به همین دلیل استقبال و حمایت‌های خوبی نیز از این پارک‌ها می‌شود و همین مهم باعث شده که بتوانیم از بستر پارک استفاده کنیم.

باید با استفاده از پوشش نوآورانه فرهنگ خراسان را به روز کرد

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی تصریح کرد: با توجه به اینکه خراسان مهد فرهنگ و هنر آن هم در سبک خاصی است باید آن را به روز کرد و فناوری‌هایی را در آن به کار برد؛ به این معنی که برای جذب نسل جوان که با هویت خود بیگانه شده است باید پوشش فناورانه و نواورانه به آن بخشید و باید بدانیم که اگر قرار باشد با روند گذشته ادامه دهیم، نمی‌توان انتظار استقبال از مخاطبان را داشته باشیم.

ایمانی اضافه کرد: متاسفانه اما این بخش از داشته‌های خراسان تنها به موزه محدود شده، در حالی‌که یکی از کارکردهای هنر سنتی ما موزه است و همواره باید این هنر در زندگی روز جریان داشته باشد. در واقع فرهنگ ما باید به روز شود و به روز هم عرضه شود و این کار نیز تنها توسط پارک فرهنگ صورت می‌گیرد.

وی تاکید کرد: همچنین آستان قدس رضوی نیز یکی دیگر از ظرفیت‌های بسیار خوب در مشهد است که امیدواریم با ارتباطی که با تولیت محترم داریم، بتوانیم از ظرفیت‌های آن‌ها بیشتر استفاده کنیم.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی بیان کرد: مشهد به سرعت می‌تواند پیشرفت کند و به مکان بزرگتری تبدیل شود، چراکه نزدیک به ۲۰۰ شرکت داریم که از این تعداد ۸۰ شرکت به صورت غیرمستقیم فعال هستند و می‌توانند برای هنرهای سنتی ما الگو باشند.

ایمانی ادامه داد: همچنین ما در حال راه‌اندازی سیستمی هستیم تا هنرهای سنتی که متکی به فرد هستند و نمی‌توانند به شرکت‌ها متصل شوند را نیز به ثبت برسانیم.

ایمانی خاطرنشان کرد: بحث ارتباطات بین‌الملل نیز یکی از مباحث مهمی است که در ۴۰ ساله دوم انقلاب با حمایت وزارت علوم وارد عرصه شد و به نظر می‌رسد که این استان می‌تواند با کشورهای شمالی ارتباطات بسیار خوبی در حوزه فرهنگ داشته باشد.

وی گفت: خوب است که در تکنولوژی پیشرفت کنیم، اما هیچ ویژگی نداریم که بگوییم تنها ما از چنین مزیتی برخوردار هستیم و دیگران چنین مزیتی را ندارند. البته تنها جایی که می‌توان مدعی مزیت شد، حوزه فرهنگ است که خارجی‌ها نیز این را تشخیص داده‌اند و همواره به دنبال این مزیت‌ها هستند. این موضوع که ما در حوزه فرهنگ می‌توانیم ارتباطات بین‌المللی نیز داشته باشیم باید مورد توجه قرار گیرد.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی بیان کرد: در همین راستا نیز در اسفند ماه سال جاری تفاهم‌نامه‌ای با سازمان اکو که شامل ۱۱ سفیر است در محل پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی امضا خواهیم کرد که بر اساس این تفاهم‌نامه در تلاش هستیم، بتوانیم مناسبات بین‌المللی را با آن‌ها تعریف کنیم، چراکه باید در حوزه فرهنگ این پوسته داخلی را بشکنیم و وارد عرصه بین‌الملل شویم.

جاذبه‌های اصلی و مکمل مشهد از یکدیگر تفکیک شوند

ایمانی اظهار کرد: یکی از جاذبه اصلی گردشگری مشهد حرم مطهر رضوی و مقوله زیارت است اما در کنار این جاذبه اصلی جاذبه‌های مکملی نیز وجود دارد که وقتی از چنین اصطلاحی صحبت می‌شود این نگرانی وجود دارد که مبادا جاذبه‌های مکمل، جایگزین جاذبه‌های اصلی شوند. بنابراین وقتی از مکان‌های تفریحی مانند شاندیز، پارک آبی و… سخن به میان می‌آید این نگرانی وجود دارد که نکند مسافرین تنها برای این جاذبه‌ها به مشهد سفر کنند و حرم مطهر را در اولویت‌های بعدی خود قرار دهند که البته تا حدودی این نگرانی درست است. باید جاذبه‌های اصلی و مکمل را از یکدیگر تفکیک کرد تا دیگر چنین نگرانی‌هایی وجود نداشته باشد.

فرهنگ، جاذبه مکمل شهر مشهد

وی گفت: در واقع فرهنگ می‌تواند بهترین جاذبه مکمل برای این شهر باشد و زمانی‌که فرهنگ در سبک خراسان جاذبه مکمل شود تمام افراد از آن استقبال خواهند کرد؛ اما چه کسی باید این فرهنگ را به جاذبه تبدیل کند؟ جاذبه‌ای که باید همواره مورد توجه قرار گیرد.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی اظهار کرد: البته سیستم‌های فناوری می‌‎توانند این کار را انجام دهد، به گونه‌ای که پارک می‌تواند بسته‌های فرهنگی مورد علاقه زائران را تولید و آن‌ها را در سطح شهر بین زائران توزیع کند که این توزیع بسته‌ها به نوعی حال و هوای فضای مشهد را تغییر می‌دهد. البته درست است که امام رضا(ع) برکتی برای کل کشور است، اما عدم توجه به جاذبه‌های دیگر باعث می‌شود که فرهنگ این شهر و استان نیز با خطراتی مواجه شود.

ایمانی خاطرنشان کرد: این در حالی است که رهبر معظم انقلاب نیز همیشه به این موضوع اشاره دارند که «فرهنگ باید در متن جامعه باشد». تمام موضوعات گفته شده از موارد صنایع فرهنگی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

وی ادامه داد: ایجاد پردیس فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی یک نمونه کامل برای دیگر استان‌ها است و ما نیز از ظرفیت‌های این پردیس حمایت خواهیم کرد.

انتهای پیام