گورستان انگلیسیها، نماد چکمهپوشان در بوشهر
مجله خبری آبادی 118/بوشهر اگرچه سر در ورودیاش نوشته شده “قبرستان متجاوزین انگلیسی” اما در بوشهر آن را به نام گورستان انگلیسیها میشناسند؛ جایی که رویای چکمه پوشان انگلیسیها با جسمشان در خاک خفته است.
اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر “قبرستان متجاوزین انگلیسی” را در سال ۷۹ با شمارهی ثبت ۲۸۸۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است؛ این گورستان مدفن تعدادی از نیروهای انگلیس و افسران و سربازان ارتش آن کشور است که در سالهای پس از جنگ جهانی اول (۱۸۵۶ میلادی) در پی چشم طمعه به آب و خاک ایران در نبرد با باقرخان تنگستانی در قلعه ریشهر و همچنین شبیخونهای رئیسعلی دلواری به هلاکت رسیدند و به خاک سپرده شدند.
نویسنده کتاب فارس و جنگ بینالملل، در جلد اول کتاب به نامهای از رئیس علی دلواری اشاره میکند، در این نامه آمده است:
«مکتوبی از رئیس علی خان رسیده بود (نامه به عنوان میرزا علی کازرونی بوده است) که فرازی از آن چنین است: انگلیسیها پس از آنکه در جنگ خشکی با دلواریها مغلوب شدند، چهار فروند کشتی جنگی آنها در برابر دلوار سنگر انداخته است و چند روز متوالی، علی الاتصال، دلوار را گلوله باران کردند و متجاوز از هزار گلوله توپ به دلوار افکندند و ما یکی از گلولهها را وزن کردیم، ۲۴ من بوشهر (تقریبا ۳۰ منِ تبریز) وزن داشت و، چون از این کار هم فایده نبردند، یک عده هزار نفری تحت فرماندهی یک نفر سلطان انگلیسی پیاده و شروع به جنگ کردند و پس از تلف شدن صاحب منصب مذکور و نصف از قشون، بقیه فرار کرده و به کشتی پناهنده شدند. از ما معودی بیش زخمی و تلف نشدهاند، حال که آنان در خشکی و دریا مغلوب شدهاند. دیگر نمیدانم این مرتبه از کدام طرف حمله خواهند کرد. چیزی که هست از هر جا حمله آوردند، جز اینکه مغلوب و منکوب شوند، چاره نخواهند داشت. اجساد مقتولین انگلیس در خارج از دلوار در گوشه باغی افتاده، اگر مایل باشید تشریف آورده ببینید. امضا… علی دلواری».
گورستان انگلیسیها که زمانی پایگاه سلطهگری انگلیسیها بر بخش وسیعی از آسیا به شمار میآمد، در طی سالها به مخروبهای تبدیل شده است. مقایسه عکسهای قدیمی این گورستان با شرایط فعلی نشان میدهد که صلیبهای بزرگی بالای مقبرهها دیگر وجود ندارد و تنها چند قطعه سنگ شکسته لابهلایی زباله و خار و خاشاک دیده میشود.
معاون میراث فرهنگی بوشهر در گفتوگو با مجله خبری آبادی 118 اظهار کرد: گورستان انگلیسیها مربوط به اواخر دوره قاجار و همزمان با جنگ رئیسعلی دلواری با متجاوزان انگلیسی است. بعد از اتفاقاتی که در آنجا رخ میدهد و جنگ نیروهای مردمی بوشهر با انگلیسیها، کشتهشدگان انگلیسی شامل سربازان و برخی از سرداران این کشور در این مکان دفن میشوند.
نصرالله ابراهیمی تصریح کرد: استان بوشهر به واسطه سالها مبارزه با استعمار و دوران دفاع مقدس، از ظرفیتهای بسیار بالایی در این نوع از گردشگری برخوردار است از این رو امسال در نظر داریم با همکاری شهرداری “قبرستان متجاوزین انگلیسی” را ساماندهی کنیم و این مکان را به عنوان یکی از پایگاههای گردشگری مقاومت تبدیل کنیم.
به گزارش مجله خبری آبادی 118، گورستان متجاوزان انگلیسی سند مقاومت دلیرانه مردم جنوب و درس عبرت تاریخ که وقتی ذیل گردشگری مقاومت قرار بگیرد میتواند در رشد و توسعه اقتصاد گردشگری استان بوشهر در کنار سایر ظرفیتها موثر باشد.
انتهای پیام