سفر به ۲۵۰۰ سال تاریخ

شهر کاشمر از زمان‌های قدیم تاکنون با نام‌های بسیاری معروف بوده است. ترشیز، بست و سلطان‌آباد از نام‌هایی است که برای این شهر تاریخی گذاشته شده‌اند.

این شهر ۲۵۰۰ ساله با ظرفیت‌های بسیار در حوزه گردشگری توانسته آثار تاریخی فراوانی را به یادگار بگذارد. اماکن دیدنی و جاذبه‌های طبیعی دست به دست هم داده‌اند تا این شهر در این عرصه حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشد.  

در همین خصوص یک فعال حوزه گردشگری در گفت و گو با مجله خبری آبادی 118 به معرفی اماکن گردشگری این شهر پرداخت و گفت: هر نقطه از منطقه تاریخی کاشمر از تنگل سنگ نصوح تا قلعه‌ چهل‌دختر و مدرسه علمیه حاج‌ سلطان همه و همه یادگاران تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین است.

بنایی از زمان فتحعلی شاه قاجار

رضا یوسفی از مسجد جامع کاشمر به عنوان یکی از اماکن دیدنی این شهر نام برد و گفت: این بنا در مرکز شهر واقع شده و حدود سال ۱۳۱۳ هـجری قمری به روزگار حکمرانی عبدالعلی‌خان و مصطفی قلی‌خان میش‌مست در این شهر، همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بنا شد.

وی عنوان کرد: بنای مسجد، ساده و دارای صحن، ایوان، شبستان ستون‌دار و غرفه‌های اطراف صحن است. در ورودی مسجد، هشتی کوچکی قرار دارد که بر دیوار آن تاریخ بنای مسجد، بر قطعه سنگی حک شده که بر اساس حروف ابجد، سال ۱۲۰۵ هـجری قمری و بعد از مرگ عبدالعلی‌خان است.

این فعال حوزه گردشگری تصریح کرد: تاریخ بخشی از تزئینات مسجد، بر اساس کتیبه‌های موجود، سال ۱۲۱۳ هـجری قمری مقارن اوج اقتدار مصطفی قلی‌خان عرب‌عامری است.

وی خاطرنشان کرد: در اطراف صحن مسجد، ۱۲ الی ۱۳ غرفه آجری ساده و در ضلع جنوبی آن، ایوانی با تزئینات مقرنس و در جوانب آن ۲ شبستان ستون‌دار واقع است. کتیبه‌ها به خط استاد محمد اصفهانی و کاشی‌ها به عمل استاد اسماعیل اذانی است.

قلعه‌ آتشگاه

یوسفی در خصوص قلعه‌ آتشگاه که در ۱۲ کیلومتری شمال غرب شهر کاشمر در حدود ۶ کیلومتری شمال روستای کسرینه قرار دارد، گفت: در حال حاضر از این قلعه باستانی، تنها دیواره‌ای مختصر و آثار غاری بر جای مانده است.

وی بیان کرد: دهانه‌ غار ۱۲۰ در ۷۰ سانتیمتر است که توسط انسان ساخته شده و درازای آن ۹۰ متر و دارای ۲ شاخه است.

این کارشناس حوزه گردشگری اظهار کرد: این قلعه که بنا به نوشته مرحوم معین تا قرن هشتم هجری معمور بوده، یادگار عصر ساسانی است.

وی گفت: با از بین رفتن آتشکده‌ کشمر، شاهان ساسانی به ایجاد آتشکده‌ دیگری دست زدند که همچنان در دامنه‌ جنوبی کوه‌سرخ اما کمی بالاتر از محل آتشکده باستانی کشمر، یعنی در مجموعه‌ قلعه‌ آتشگاه بوده است.

گمانه زنی‌های چند تن از محققان و پژوهشگران حاکی از آن است که احتمالا ارتباطی بین آتشکده‌ مزبور با آتشکده‌ مشهور آذربرزین‌مهر، وجود داشته است. تعدادی از پژوهشگران معتقدند آتشکده مذکور همان آذربرزین‌مهر است.

مدرسه علمیه حاج‌سلطان

یوسفی از مدرسه حاج‌سلطان‌العلما به عنوان یکی دیگر از اماکن دیدنی این شهر نام برد و افزود: از جمله مدارس علمیه شهر کاشمر بنایی است موسوم به مدرسه حاج‌سلطان‌العلما واقع در ابتدای خیابان امام(ره) که در سال ۱۳۳۰ هجری قمری ساخته شده است.  

وی افزود: این مدرسه که در مرکز شهر واقع شده، متعلق به عصر قاجار است. این اثر فرهنگی مذهبی با بافت معماری ایرانی اسلامی خود با وجود برخی نوگرایی‌ها که در دهه‌های اخیر به منظور بهره‌برداری بهینه از آن صورت گرفته و به مکانی نظیر آب، برق و تلفن مجهز شده، از معدود اماکنی است که کم و بیش تاکنون سالم و دست نخورده مانده است.

خرابه‌های ارگ قدیم شهر

حدود ۲ قرن پیش از این ترشیز به شکل قلعه‌ای مستحکم با حصار و برج و بارویی نفوذناپذیر، ساکنان خود را از گزند یاغیان و مهاجمان، مصون می‌داشت.

اگرچه اینک از دژ ستبر و برج و باروی اطراف شهر اثری بر جای نمانده است. مع‌الوصف خرابه‌های بر جای مانده از ارگ قدیم شهر یادآور عظمت این شهر در عصر قاجار است.

این آثار با بادگیری که پس از گذشت ده‌ها سال همچنان بر فراز آن خودنمایی می‌کند، در ضلع شمال غربی میدان مرکزی شهر کاشمر قرار دارد.

پارک جنگلی سید مرتضی

وی ادامه داد: در جوار بارگاه سید مرتضی، پارک جنگلی زیبایی احداث شده که از سال‌ها پیش و به ویژه از یکی ۲ دهه گذشته که طرح توسعه‌ مجموعه سیاحتی‌زیارتی سید مرتضی با امکانات مختلفی از قبیل زائرسرا، آشپزخانه، پارک، امکانات سرگرم‌کننده، بازار و… به مرحله اجرا در آمده است، همه‌روزه پذیرای جمع زیادی از زوار و گردشگران است.

تنگل سنگ نصوح

این فعال حوزه گردشگری بیان کرد: مناظر چشم‌نواز و کم‌نظیر مسیر کوهستانی کاشمر به کوه‌سرخ با چشمه‌سارها و کلاته‌های مختلفش، یکی از دیدنی‌ترین مناطق این شهرستان به‌شمار می‌رود.

وی عنوان کرد: زیبایی‌های این منطقه چشم‌اندازهای ماسوله را پیش روی انسان مجسم می‌کند.

این کارشناس حوزه گردشگری همچنین از خانه تاریخی دانش به‌عنوان یکی دیگر از اماکن دیدنی شهر کاشمر نام برد و عنوان کرد: این بنا یکی از خانه‌های قدیمی و تاریخی کاشمر و متعلق به اواخر دوره قاجار است.  

                                                                         
یوسفی خانه تاریخی احمدپناه، مقبره سیداسماعیل نبوی و مقبره افتخارالتجار را از دیگر اماکن دیدنی این شهر معرفی کرد و گفت: آب‌انبار حاجی‌نظام که در مرکز شهر واقع شده، متعلق به دوره قاجاریه است و از نظر ساختار معماری شامل سردر ورودی، پلکان، پاشیر و مخزن است.  

وی با بیان این‌که از جمله یادمان‌های تاریخی کاشمر یخدان فروتقه است، خاطرنشان کرد: این اثر به عنوان عظیم‌ترین یخدان کاشمر در دوره قاجار ساخته شده است.  

این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به وجود آسیاب آبی تل‌آباد در بخش مرکزی شهرستان کاشمر در فاصله ۲ کیلومتری روستای قوژد بیان کرد: قدمت این اثر مربوط به دوره صفویه است و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.  

یوسفی ادامه داد: همچنین بقایای قلعه ریگ در فاصله ۲ کیلومتری روستای قوژد میان دشتی وسیع قرار دارد. این اثر مربوط به دوره سلجوقیان است و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.  

وی یادآور شد: آب‌انبار فروتقه نیز از آثار دوره قاجاریه است که در بخش مرکزی شهرستان کاشمر و در مرکز روستای فروتقه قرار دارد که در سال ۱۳۸۵ در آثار ملی کشور ثبت شده است. حمام قدیمی روستای فروتقه متعلق به دوره قاجار از دیگر آثار تاریخی کاشمر است. این حمام که از جنس خشت و آهک است، به سبک معماری و طرح نقشه حمام گنجعلی‌خان کرمان ساخته شده است.  

گردشگری زیارت

وی در ادامه به بیان جاذبه‌های مذهبی شهرستان کاشمر پرداخت و گفت: امامزاده سید حمزه(ع)، بقعه و بارگاهی با زیربنای ۲۰۰۰ متر مربع شامل گنبدخانه، گلدسته‌ها و رواق‌ها در محل باغ‌مزار بنا شده و منسوب به مدفن سید حمزة ابن موسی ابن جعفر(ع) است. بنا بر شواهد این مکان در دوران صفویه ساخته شده است.  

یوسفی همچنین درباره امامزاده سید مرتضی(ع) اظهار کرد: این مجموعه‌ در پنج کیلومتری شمال کاشمر به مزار و بقعه سید مرتضی(ع) برادر امامزاده سید حمزه(ع) و امام رضا(ع) منسوب است. به استناد شواهد تاریخی، وی در سده دوم هجری در همین مکان به شهادت رسید و به خاک سپرده شد.  

وی توضیح داد: آرامگاه شهید آیت‌الله مدرس نیز بنای باشکوهی است که پیکر شهید مدرس را در میان گرفته است. بنای آرامگاه از یک گنبد فیروزه‌ای، گنبدخانه مرکزی و چهار ایوان تشکیل شده و به اسلوب معماری عصر صفوی بنیان شده است. در جوار این آرامگاه موزه‌ای ساخته شده که زائران از آن بازدید می‌کنند.  

انتهای پیام