راهکارهای چین و ژاپن برای مقابله با بحران کاهش جمعیت

به گزارش مجله خبری آبادی 118 به نقل از بلومبرگ، بدنبال اعلام مقامات ژاپنی در ۲۸ فوریه مبنی بر اینکه تعداد نوزادان متولد شده در این کشور در سال گذشته به پایین‌ترین حد رسیده، «ماساکو موری»، یکی از مشاوران «فومیو کیشیدا»، نخست وزیر ژاپن در مصاحبه‌ای در توکیو گفت: اگر به همین منوال پیش برویم، کشور ناپدید خواهد شد.

سال گذشته حدود دو برابر تعداد افراد متولد شده در ژاپن، جان باختند با آمار کمتر از ۸۰۰ هزار تولد و حدود ۱.۵۸ میلیون مرگ.

مقامات ژاپن نسبت به این نرخ کاهشی جمعیت ابراز نگرانی کرده و اعلام کردند که این روند حتی سریعتر از پیش‌بینی‌ها در حال پیشرفت است.

جمعیت ژاپن از بیش از ۱۲۸ میلیون نفر در سال ۲۰۰۸ به ۱۲۴.۶ میلیون نفر کاهش یافته است و سرعت کاهش آن نیز در حال تشدید است. در همین حال، نسبت افراد ۶۵ سال یا بیشتر در سال گذشته به بیش از ۲۹ درصد افزایش یافت. آمارها حاکیست در حالی که کره جنوبی نیز به دلیل پایین‌تر بودن نرخ باروری با مشکلات مشابهی روبروست اما جمعیت ژاپن با سرعت بیشتری در حال کاهش است.

همچنین بنابر اعلام یورونیوز، بر اساس داده‌های بانک جهانی، ژاپن پس از ایالت کوچک «موناکو»، دومین کشور دارای بیشترین افراد بالای ۶۵ سال (حدود ۲۸ درصد) در جهان است.

وزارت امور داخلی ژاپن نیز تخمین می‌زند جمعیت کودکان ۱۴ ساله یا کوچکتر تا یکم ماه آوریل سال جاری میلادی (۲۰۲۳)، ۱۴ میلیون و ۳۵۰ هزار نفر بوده که نسبت به سال پیش از آن، ۳۰۰ هزار نفر کمتر است.

بنابر آمار فوق، این رقم از سال ۱۹۸۲ همچنان کاهش یافته است.

در عین حال نسبت کودکان به کل جمعیت ژاپن نیز کاهش یافته و این کاهش برای چهل و نهمین سال متوالی مشاهده می‌شود.

همچنین داده های رسمی نشان می دهد که جمعیت چین برای اولین بار در بیش از ۶۰ سال گذشته کاهش یافته است.

به گزارش مجله خبری آبادی 118، اکنون انتظار می رود که چین دوره طولانی کاهش جمعیت را شاهد باشد. این کشور ۱.۴ میلیاردی با افزایش سن نیروی کار، شاهد کاهش نرخ زاد و ولد به پایین ترین سطح خود بوده است، کاهشی که تحلیلگران هشدار می‌دهند می‌تواند مانع رشد اقتصادی چین شود.

اداره ملی آمار پکن (NBS) گزارش داد که جمعیت چین در پایان سال گذشته میلادی (۲۰۲۲) تقریباً یک میلیارد و ۴۱۱ میلیون و ۷۵۰ هزار نفر بود که نسبت به پایان سال قبل از آن ۸۵۰ هزار نفر کاهش داشته است.

ارقام جدید اولین کاهش جمعیت چین را از سال ۱۹۶۱ میلادی نشان می دهد، زمانی که این کشور با بدترین قحطی در تاریخ مدرن خود روبرو شده بود.

چین از دیرباز در صدر جدول جمعیتی جهان قرار داشته اما اکنون در آستانه واگذاری این رتبه به هند است.

به گزارش دویچه‌وله، جمعیت چین در حال آب رفتن و پیر شدن است و در مقابل، رشد جمعیت کشور رقیب یعنی هند به دلیل ‌جوان‌تر بودن و نرخ بالاتر باروری، روندی صعودی دارد.

چین از دیرباز یکی از پرجمعیت ترین مناطق جهان بوده و برخی از دلایل این امر به پهناور بودن این سرزمین، خاک حاصلخیز و آب و هوای مساعد برای کشت و زرع برمی‌گردد. در عین حال در قرون گذشته مراحل طولانی ثبات سیاسی در چین وجود داشته و مردم از جنگ‌های خونین در امان بوده‌اند. این فاکتورها درباره هند هم صدق می‌کنند.

هر دو کشور از دهه ۱۹۵۰ با پیشرفت در پزشکی و کشاورزی بیش از گذشته خیز برداشتند. جمعیت چین در دهه ۱۹۸۰ از مرز یک میلیارد نفر گذشت و هند از اواخر دهه ۱۹۹۰ به این رقم رسید. حال هر دو کشور بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارند؛ یعنی بیش از مجموع اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی.

برای چین، محدوده پیش‌بینی جمعیت در  سال ۲۱۰۰ بین یک میلیارد و ۲۰۰ تا ۴۹۰ میلیون نفر است.

مرور گزارش اداره آمار چین از عقبگرد جمعیت در شش دهه گذشته مشخص می‌کند تناسب جمعیت جوان و میانسال تغییر کرده و میانگین سنی ۳۹ سال شده که عینا مشابه کشور توسعه‌یافته‌ای چون آمریکاست. در هند این میانگین ۲۸ سال است که بیشتر در کشورهای نوظهور مانند مکزیک یا آفریقای جنوبی مشاهده می‌شود.

به گزارش مجله خبری آبادی 118، پکن، پایتخت چین و یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان نیز سال گذشته شاهد کاهش جمعیت خود برای اولین بار پس از ۱۹ سال بوده است.

جمعیت ساکنان دائم پکن از ۲۱.۸۸ میلیون ‌نفر در سال ۲۰۲۱، به ۲۱.۸۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. تعداد مهاجران در پکن نیز از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته است.

همچنین بنابر گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان، آخرین باری که نرخ مرگ‌ومیر در پکن نسبت به تولدها بیشتر بوده است، سال ۲۰۰۳ بود که سندرم تنفسی کشنده سارس در جنوب چین شیوع یافت و در نهایت بیش از ۸۰۰۰ نفر را در سراسر جهان آلوده کرد.

با این حال پکن تنها شهر چین نیست که کاهش جمعیت را تجربه می‌کند. به گفته مقام‌های استان “لیائونینگ” در شمال شرقی چین، نرخ مرگ‌ومیر این استان نیز در سال گذشته بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است. مقام‌های استانی همچنین می‌گویند که جمعیت آن ۳۲۴ هزار نفر کاهش یافته است.

برنامه ژاپن برای مقابله با کاهش جمعیت

فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن در راستای مقابله با کاهش جمعیت در این کشور متعهد شد که اقدامی فوری در این زمینه انجام دهد. کیشیدا در یک سخنرانی گفت: ملت ژاپن در آستانه‌ این موضوع است که آیا می‌تواند عملکردهای اجتماعی خود را حفظ کند.

او افزود: وقتی نوبت به سیاست‌های مربوط به تولد و آموزش کودکان می‌رسد، نمی‌توان بیش از این منتظر ماند.

نخست‌وزیر ژاپن از برنامه‌هایش برای دو برابر کردن بودجه در راستای سیاست‌های مربوط به کودکان تا ماه ژوئن (ماه جاری میلادی) خبر داد.

دولت ژاپن نیز پیش‌نویس بسته‌ای از اقدامات خود را برای معکوس کردن نرخ نزولی زاد و ولد در این کشور تهیه کرده و این بسته خواستار افزایش حمایت مالی از خانوارهایی است که فرزند بزرگ می‌کنند.

بنابر گزارش اخیر تلویزیون ملی ژاپن، در این پیش‌نویس آمده است که دولت برای تمرکز بر این مسئله، ظرف سه سال آینده هر سال حدود ۳.۵ تریلیون یِن هزینه خواهد کرد.

همچنین در این پیش‌نویس آمده است که دولت ژاپن سقف درآمد خانوارها برای دریافت کمک‌هزینه فرزند را بر خواهد داشت و خانواده‌هایی که نوجوانان دبیرستانی دارند نیز مشمول دریافت این کمک‌هزینه خواهند شد.

دولت در این پیش‌نویس آورده است که مبلغ این کمک‌هزینه ماهانه برای هر فرزند از نوزاد تا دو ساله، ۱۵ هزار ین خواهد بود و در مورد کودکان سه ساله تا دبیرستانی هم این مبلغ ۱۰ هزار ین خواهد بود.

دولت در صدد آن است در مورد خانوارهایی که دست‌کم سه فرزند نوزاد تا دبیرستانی دارند، مبلغ این کمک‌هزینه ماهانه را به ازای هر فرزند به ۳۰ هزار ین افزایش دهد.

مقامات دولتی ژاپن اعلام کردند که قصد دارند این تغییرات را در خلال سال مالی آینده اجرایی کنند.

راهکار چین برای مقابله با پیری جمعیت

دولت چین نیز از زمان لغو سیاست تک‌فرزندی در سال ۲۰۱۶ سعی کرده است با تخفیف مالیاتی و ارائه خدمات بهتر بارداری، زوج‌ها را به فرزندآوری تشویق کند. زوج‌هایی که ازدواج‌ کرده‌اند حالا اجازه دارند دو فرزند داشته باشند.

رئیس‌جمهور چین در ماه نوامبر سال ۲۰۲۲ بالا بردن نرخ تولد را یکی از اولویت‌های کشور اعلام کرد اما ظاهراً بالا بردن نرخ تولد از پایین آوردن آن کار سخت‌تری است.

در سال جاری میلادی جمعیت چین برای اولین بار در ۶۰ سال با ۶.۷۷ تولد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، کاهش داشته است.

«شی جین پینگ» قول داده است که دولت، برنامه ملی فعالانه‌ای برای مواجه با مسئله جمعیت رو به پیری کشور در پیش خواهد گرفت.

نگرانی از این است که نیروی کار رو به سالمندی بر اقتصاد بزرگ چین تأثیر بگذارد و کند شدن فعالیت اقتصادی چین بر کل جهان تأثیر بگذارد.

طی حدود یک سال گذشته، مقامات چین اقداماتی مانند کسر مالیات، افزایش مرخصی زایمان، بهبود بیمه درمانی و اختصاص یارانه مسکن در نظر گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، جمعیت شناسان بر این باورند اقداماتی که تاکنون انجام گرفته، کافی نیست. آنها به هزینه تحصیلی بالا و ساعات کار طولانی به عنوان مسائلی اشاره می کنند که باید مورد توجه قرار گیرند.

بر اساس آمارهای رسمی، جمعیت جهان در ماه نوامبر از هشت میلیارد نفر گذشت اما کارشناسان می‌گویند که از سرعت رشد جمعیت جهان کاسته شده به طوری که اکنون کمترین سرعت رشد از سال ۱۹۵۰ را دارد.

انتهای پیام